Czy rodzice mają swoje ulubione dziecko?

Każdy rodzić z pewnością powie, że kocha wszystkie swoje dzieci na równi. Ale jak wynika z niedawnych badań, rodzice mają swoich faworytów i często nawet nie zdają sobie z tego sprawy.

W swojej metaanalizie naukowcy z Brigham Young University w USA oraz z Western University w Kanadzie przeglądnęli 30 badań, które łącznie objęły prawie 20 tys. osób. Z ich prac wynika, że rodzice najczęściej faworyzują swoje córki oraz te dzieci, które są postrzegane jako bardziej ugodowe i sumienne niż ich rodzeństwo.

Wyniki oraz opis badań ukazał się na łamach pisma „Psychological Bulletin” (DOI: 10.1037/bul0000458).

Preferencje rodziców

Rodzeństwo łączy wyjątkowa więź zbudowana na wspólnych doświadczeniach, wspomnieniach, rodzinnych rytuałach oraz kłótniach i sporach. Jednak prawdopodobnie każdy, kto ma brata czy siostrę, przyzna, że w jego rodzinie któreś z rodzeństwa było faworyzowane. Z kolei większość rodziców z pewnością stwierdzi, że nie mają ulubionego dziecka, ale nowe badanie podważa tę tezę.

Jak wskazują naukowcy w publikacji, zróżnicowane traktowanie może mieć negatywne konsekwencje rozwojowe, szczególnie w przypadku mniej faworyzowanego rodzeństwa. Takie traktowanie wpływa na poczucie własnej wartości gorzej traktowanych dzieci oraz pogarsza ich relacje z rodzeństwem.

W swoich analizach uczeni sprawdzili czynniki, które mogą wpływać na traktowanie dzieci przez rodziców, takiej jak kolejność urodzenia, płeć, temperament czy osobowość. Z prac tych wynika, że starsze rodzeństwo jest zazwyczaj bardziej przychylnie traktowane przez rodziców. Te dzieci często otrzymują większą autonomię, a rodzice nie kontrolują ich tak bardzo w okresie dorastania. Rodzice mają też tendencję do faworyzowania córek nieco bardziej niż synów. Osobowość również odgrywa dużą rolę. Dzieci, które są ugodowe, sumienne i odpowiedzialne, niezależnie od kolejności urodzenia czy płci, zazwyczaj są przychylniej traktowanie.

– Większość rodziców prawdopodobnie łatwiej nawiązuje kontakt z którymś ze swoich dzieci, czy to ze względu na osobowość, kolejność urodzenia, płeć czy inne rzeczy, takie jak wspólne zainteresowania – powiedział Alex Jensen, współautor publikacji. Przydatne jest wzięcie pod uwagę ustaleń tego badania i uświadomienie sobie wzorców, które mogą występować w Twojej rodzinie. Kiedy rodzice są tego świadomi, mogą wprowadzać drobne zmiany, które przynoszą korzyści wszystkim – dodał.

Naukowcy nie ocenili w swoich pracach powodów różnego traktowania swoich dzieci. Są one prawdopodobnie bardzo złożone i wykraczają poza czynniki brane pod uwagę w tych badaniach.

Ograniczenia analizy

Publikacja w „Psychological Bulletin” ma pewne ograniczenia. Analizie poddano badania prowadzone w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej i obejmowały one głównie osoby białe. To oznacza, że ​​wyniki mogą nie mieć zastosowania do osób z innych grup demograficznych i innych części świata.

Naukowcy do swoich prac zaczerpnęli dane z 30 recenzowanych artykułów naukowych. W większości przypadków analizowane źródła zostały sporządzone na opiniach dzieci dotyczących faworyzowania rodziców, chociaż niektóre zawierały poglądy rodziców na ten temat. Do tego ​dane zostały zebrane w różny sposób w zależności od źródła, a analiza nie uwzględnia potencjalnych zmian w normach kulturowych na przestrzeni czasu. Naukowcy wskazują też, że konieczne są dalsze prace, aby zbadać, czy wzorce sugerowane w publikacji są takie same na różnych etapach życia.

Źródło: Brigham Young University, Live science, fot. Wikimedia Commons/ Catherine Scott/ CC BY-SA 2.0